Hạt nêm và trò quảng cáo lập lờ đánh lận con đen

Hàng loạt các quảng cáo hấp dẫn "ngon từ thịt, ngọt từ xương" về bột nêm đang khiến các bà, các mẹ tin dùng. Với loại bột nêm được nhấn mạnh làm từ chiết xuất thịt thăn, xương ống và tủy, nhiều bà mẹ lựa chọn đây là gia vị không thể thiếu trong bữa ăn hằng ngày, thậm chí có thể dùng thay xương và thịt thăn để nấu bột, cháo cho con.

Knorr và nhiều loại bột nêm khác xuất hiện đúng lúc, được xem là giải pháp thay thế hữu hiệu. Song, giải pháp đó có phải là thông minh, bởi đằng sau những lời quảng cáo là một sự thật ít ai biết đến.

Thương cháu, bà chuộng hạt nêm

Theo khảo sát của phóng viên, ngoài Knorr chiết xuất từ xương ống thịt thăn, trên thị trường còn có hạt nêm Maggi cao cấp xương hầm 3 ngọt: Ngọt thịt, ngọt xương, ngọt tủy được quảng cáo thành phần gồm bột thịt gà và nước cốt gà hầm nguyên con.

Hạt nêm được nhiều bà nội trợ tin dùng vì nghĩ rằng nó ngon ngọt từ thịt và xương như quảng cáo

Còn bột nêm Aji – ngon với quảng cáo “ngon từ thịt, ngọt từ xương” trong thành phần cũng ghi làm từ bột thịt, nước hầm từ xương ống và xương sườn với tỉ lệ 1,8%.

Chị Hoài (Đội Cấn, Hà Nội) chia sẻ: “Trong mấy bột nêm quảng cáo ầm ầm trên ti vi, tôi chỉ dùng Knorr, vì ăn thấy nó có vị ngọt, lại thơm kiểu hương thịt nên mua về ăn thường xuyên.

Nhà tôi ăn Knorr còn tốn hơn ăn gia vị, ăn mắm. Vì mắm dùng để chấm, gia vị thỉnh thoảng dùng khi ăn gà luộc, đậu luộc. Còn lại dùng Knorr thay gia vị, nấu canh, xào…, tôi cho Knorr tất. Vì vậy tôi liên tục mua bột nêm này. Ăn quá quen đến mức, canh nấu không có Knorr là chồng tôi chê ngay”.

"Khi nấu cho con ăn, muốn cho thức ăn ngon và hấp dẫn hơn, tôi cũng cho thêm nhiều bột nêm" - chị Hoa (Sài Đồng, Hà Nội) chia sẻ.

Không chỉ chị Hoa mà nhiều bà vẫn dùng Knorr để nấu cháo. Chị Hoàng Lương, công tác tại một công ty phần mềm chia sẻ: “Mẹ chồng tôi cũng tin 100% là Knorr làm từ thịt thăn, xương ống nên suốt ngày bà nấu cháo cho con tôi bằng loại bột nêm này.”

Bột nêm Maggi cũng được nhiều bà nội trợ dùng khi nấu ăn

Chị Mai (Tây Sơn, Hà Nội) kể: “Trước đây, mẹ chồng tôi cũng mua hạt nêm về nấu cháo cho cháu để thay cho ninh xương. Bà cũng bảo rằng hạt nêm từ xương thì nó cũng bổ như xương.

Tôi phân tích cho bà rằng thịt thăn 110 ngàn đồng/kg, xương ống khoảng 40 – 50 ngàn đồng/kg. Bình thường, bà nấu cháo cho cháu 2 lạng vừa xương vừa thịt, ăn cả ngày, với giá đã lên tới 20 ngàn đồng. Chưa kể công bà ninh nấu, rồi gas… Nếu Knorr làm từ thịt và xương thật mà lại cô đặc thì làm gì có giá rẻ như thế.

Quảng cáo 'lên trời'

Từng bước thay thế dần mì chính, hạt nêm đã trở thành một gia vị không thể thiếu trong những bữa ăn của người tiêu dùng Việt Nam trong những năm gần đây. Lý do là bởi hương vị thơm ngon và lời đảm bảo chất lượng an toàn của nhà sản xuất.

Tuy nhiên, nếu chỉ như vậy thì các bà nội trợ có lẽ đã không chuyển qua sử dụng hạt nêm nhiều và nhanh đến thế. Một nguyên nhân rất lớn khiến thị trường hạt nêm, đặc biệt là thương hiệu Knorr, Maggi, Aji – ngon đã giành được thị phần của sản phẩm mì chính, đó là nhờ lời quảng cáo “ngon từ thịt ngọt từ xương”. Mặc dù đã được báo chí đề cập từ năm 2011, các đoạn quảng cáo hạt nêm… vượt quá sự thật vẫn được phát sóng nhan nhản trên sóng truyền hình với những slogan đánh trúng vào tâm lý người tiêu dùng. 

Với quảng cáo tập trung vào hạnh phúc gia đình, hạt nêm Miwon làm các bà nội trợ xiêu lòng với slogan: “Hạt nêm từ thịt heo”. Ngoài slogan, đoạn thuyết minh trong phim quảng cáo: “Hạt nêm Miwon làm từ thịt heo nguyên chất giữ được hương vị đậm đà của thịt mà còn nhiều chất dinh dưỡng”khiến người tiêu dùng hoàn toàn tin rằng thành phần chính của sản phẩm này là thịt heo, đầy dinh dưỡng.

Quảng cáo Hạt nêm từ thịt heo của Miwon

Quảng cáo Knorr rót mật ngọt vào tai các bà nội trợ vốn tin quảng cáo.“Muốn nấu canh ngon chúng ta phải chọn thịt và xương thật kĩ. Đầu tiên phải chọn thịt thăn thật mềm cho vị ngọt đậm đà. Thêm xương ống hầm trong nhiều giờ để hết được chất dinh dưỡng từ tủy và vị ngọt từ xương. Đó là Knorr mẹ đã chọn vì Knorr có thành phần thịt thăn và xương ống được lựa chọn thật kĩ. Knorr Ngọt canh xương ống, đậm đà thịt thăn”. 

Hạt nêm Ajingon cũng dùng chiêu bài “Xương hầm và thịt heo” để dụ các bà nội trợ. Hạt nêm Nước hầm xương Aji-ngon được quảng cáo là sự kết hợp tinh tế giữa Xương Ống hầm kỹ và Xương Sườn. Aji-ngon giúp món ăn luôn thơm ngon, đậm đà hơn nhờ vị Ngon từ thịt, ngọt từ xương”.Chính vì thông điệp này mà rất nhiều người tiêu dùng tin rằng hạt nêm được chế biến hoàn toàn từ nước hầm thịt và xương ống. Không ít các bà mẹ trẻ thay vì ninh xương ống để khuấy bột cho con đã dùng hạt nêm 100% vì họ nghĩ là như thế đã đủ chất dinh dưỡng cho con.

Rất khó để chiết xuất ra hạt nêm Knorr từ xương ống

Đó là một suy nghĩ sai lầm bởi hạt nêm không phải được làm 100% từ thịt và xương ống. Ngay trên bao bì sản phẩm của hạt nêm Knorr cũng ghi rõ: thành phần bột thịt chỉ chiếm 2% khối lượng của một gói hạt nêm.

Tuy nhiên, trong quảng cáo, Knorr đã “vô tình” không nhắc tới con số 2% này. Họ vẫn chỉ nói chung chung là: “Hạt nêm Knorr, với chiết xuất từ thịt và xương ống…” mà không nói rõ tỷ lệ bao nhiêu. Điều đó đã gây hiểu lầm cho người sử dụng, những người vốn luôn cho rằng hạt nêm được làm hoàn toàn bằng thịt và xương nguyên chất.

Tương tự, hạt nêm Aji – ngon cũng đua quảng cáo rất đi vào lòng người: “ngon từ thịt, ngọt từ xương” trong thành phần ghi làm từ bột thịt, nước hầm từ xương ống và xương sườn với tỉ lệ 1,8%. Con số này thậm chí còn ít hơn so với 2% của Knorr.

Còn bột nêm Maggi cũng không 'chịu thua kém' khi ghi trong thành phần là “nước cốt hầm gà nguyên con”, thậm chí có cả mỡ gà.

Mời quý độc giả theo dõi tiếp bài 2: Hạt nêm có thực sự được chiết xuất từ xương ống, tủy?" đăng vào sáng mai.